ડાળીએથી એક ફૂલ ખરવાની ઘટના પણ, રમેશ
મૃત્યુના અહેસાસને પ્રસરાવી દે છે શ્વાસમાં
– રમેશ પારેખ

(સ્વીકાર) – ગૌતમ બુદ્ધ

હું તમને કહું છું તે ભૂતકાળમાં કહેવાયું હતું તે કારણે માનશો નહીં;
પરંપરાથી ઊતરી આવ્યું છે તે કારણે માનશો નહીં;
આમ જ હોય એવું માનીને તેનો સ્વીકાર કરશો નહીં;
પવિત્ર ધર્મગ્રંથોમાં છે તેથી તેને માનશો નહીં;
અનુમાનથી તે પુરવાર કરી શકાય છે તેથી તેને માનશો નહીં;
એમાં વ્યવહારુ ડહાપણ છે એવું માનીને સ્વીકારશો નહીં;
એ સંભવિત લાગે છે તેથી તેને સ્વીકારશો નહીં;
પ્રખ્યાત અને પવિત્ર સાધુએ કહ્યું છે તેથી તેને માનશો નહીં;
પરંતુ તે જો તમારા વિવેકને અને અંતરાત્માને સુખકર અને શ્રેયસ્કર લાગતું હોય
તો જ તેનો સ્વીકાર કરજો અને તેને લાયક બનજો.

– ગૌતમ બુદ્ધ

ગાંધીજીમા ‘હિંદુ ધર્મનું હાર્દ’ પુસ્તક (સંપાદક: વિશ્વાસ બા. ખેર)માંથી આ લખાણ મળી આવ્યું. આમ તો લયસ્તરો પર કવિતા સિવાયની પોસ્ટ ભાગ્યે જ મૂકીએ છીએ પણ આપણે ત્યાં તો પરાપૂર્વથી ગદ્ય અને પદ્ય –ઉભયને કાવ્ય તરીકે સ્વીકૃતિ સાંપડી છે. काव्यं गद्यं पद्यं च तद्विधा। (ભામહ) પ્રસ્તુત લખાણ કોઈ સમજૂતિનું મહોતાજ નથી. આમેય બુદ્ધે પોતાની વાત હંમેશા સરળતમ શબ્દોમાં જ કહી છે. આવી એકાદ વાત જીવનમાં ઉતરે તો જીવન નંદનવન બને.

6 Comments »

  1. Kiran Jogidas said,

    March 23, 2024 @ 12:15 PM

    Very nice

  2. Varij Luhar said,

    March 23, 2024 @ 12:17 PM

    ખૂબ જ સાચો બોધ

  3. Baarin said,

    March 23, 2024 @ 12:49 PM

    ખુબ સરસ ઉપદેશ આપે કહ્યુ તેમ ગદ્ય પણ સરળ કવિતા જંવુ સીધું ઉતરી જાય

  4. Mayur Koladiya said,

    March 23, 2024 @ 1:57 PM

    વાહ…. બહુ સરળ… બહુ ગહન

  5. Dhaval said,

    March 23, 2024 @ 7:10 PM

    Badhdha lived and breathed logic, way ahead of his time.

  6. Parbatkumar Nayi said,

    March 27, 2024 @ 12:18 PM

    સરળ સહજ ગહન

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment