તારાઓનું ગીત – કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી
સંધ્યા આવી પૂરે કોડિયાં,
. આભ અટારી શણગારે;
વિભાવરી શરમાતી આવી,
. નવલખ જ્યોતિ પ્રગટાવે!
. ચાર દિશાના વાયુ વાય;
. થથરે, પણ નવ બૂઝી જાય!
અંબર ગરબો માથે મેલી,
. આદ્યા જગમાં રાસ રમે!
નવલખ તારા છિદ્રો એનાં,
. મીઠાં મહીંથી તેજ ઝમે!
. વ્યોમ તણેયે પેલે પાર!
. જયોત ઝબૂકે જગ-આધાર
– કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી
સાવ ટબૂકડું પણ કેવું મજાનું ગીત! રાત્રે આકાશમાં તારાઓને ટમટમતાં આપણે સહુ જોઈએ છીએ. આ તો રોજેરોજનું દૃશ્ય છે, પણ કવિની તો દૃષ્ટિ જ અલગ. કવિના લેન્સમાંથી હજારોવાર જોયેલી વસ્તુ પણ અચંબો થાય એવી નવીન લાગે. પ્રસ્તુત રચના એનું બળકટ દૃષ્ટાંત છે. સાંજ આકાશના કોડિયાઓમાં લાલ-કેસરી રંગોનું તેલ પૂરીને આભઅટારીને શણગારે છે. સાંજના ધીમે ધીમે ઢળવા અને રાતના ધીમે ધીમે રેલાવાની ક્રિયાને કવિ રાત શરમાતી શરમાતી આવે છે એમ કહીને નવું જ પરિમાણ બક્ષે છે. અંધારું થાય નહીં ત્યાં સુધી તારાઓ ચમકતા દેખાય નહીં એ તથ્યમાં કવિને શર્મિલી વહુ નવલખ જ્યોતિ પ્રગટાવતી નજરે ચડે છે. સામાન્યરીતે વાયુ વાય એટલે દીવાની જ્યોત થથરવા માંડે અને બુઝાઈ પણ જાય. ઝબુક ઝબુક કરતા પણ ગાયબ ન થતા તારાઓમાં કવિને આ દૃશ્ય દેખાય છે. હવે તો નવરાત્રિમાં માથે ગરબો મેલીને રમવાની પ્રથા નામશેષ થવા આવી છે, પણ જે સમયે આ ગીત રચાયું હતું એ સમયે એવું નહોતું. ગરબો એટલે ઘણાબધાં કાણાંવાળું માટલું, જેની અંદર દીવડો મૂક્યો હોય અને એને માથે લઈને સ્ત્રી માતાની મૂર્તિ કે તસવીર સમક્ષ રાસ રમે. (આજે આપણે આ ક્રિયાને જ ગરબો કહેવા માંડ્યા છીએ.) આખું અંબર એક ગરબો હોય, મીઠાં તેજ વરસાવતા તારાઓ એમાં કરાયેલ નવલખ છિદ્રો હોય અને સ્વયં આદ્યાશક્તિ એને માથે મેલીને રાસ રમતી હોય એ કલ્પન ધ્યાનમાં રાખીને રાત્રે આકાશમાં મીટ માંડજો. કવિએ કેવી કમાલ કરી છે એ સમજાશે. જે રીતે ગરબામાં કરાયેલ છિદ્રોમાંથી તેજ ઝમતું તો નજરે ચડે છે, પણ તેજ રેલાવનાર દીવો નજરે ચડતો નથી એ જ રીતે નજરે ચડતા આકાશની પેલે પાર દુનિયાના આધાર સમી જ્યોત ઝબૂકી રહી છે એમ કહીને ઈશ્વર તરફ અંગૂલિનિર્દેશ કરીને કવિ ગીતને નવી જ ઊંચાઈ બક્ષે છે.
kishor Barot said,
April 6, 2024 @ 1:18 PM
વાહ, 👌
Bharati gada said,
April 6, 2024 @ 1:50 PM
ખૂબ સુંદર ગીત 💐💐
Dr Jignasa said,
April 6, 2024 @ 3:12 PM
અદ્દભૂત!
Poonam said,
April 6, 2024 @ 5:39 PM
Sundar geet !
Bhavanuvaad ati sundar umda 👍🏻
Tanu patel said,
April 6, 2024 @ 7:53 PM
“આદ્યા જગમાં રાસ રમે ‘.. ટચુકડું મજાનું ગીત….
Sharmistha said,
April 7, 2024 @ 8:15 AM
વાહ..
Sharmistha said,
April 7, 2024 @ 8:15 AM
વાહ.. ખૂબ સુંદર
Jigisha Desai said,
April 7, 2024 @ 1:49 PM
Khubsaras geet
લતા હિરાણી said,
April 12, 2024 @ 3:51 PM
જયોત ઝબૂકે જગ-આધાર
કેટલી મોટી વાત કહી દીધી !