હત્યા – મહેમૂદ દરવીશ (અનુ: વિવેક મનહર ટેલર)
વિવેચકો ક્યારેક મને મારી નાંખે છે:
તેઓ એક ચોક્કસ કવિતા
એક ચોક્કસ રૂપક ઇચ્છે છે
અને જો હું આડમાર્ગે ભટકી જાઉં
તો તેઓ કહે છે: ‘એણે રસ્તા સાથે દગો કર્યો છે’
અને જો હું ઘાસમાં વાગ્મિતા શોધી લઉં
તો તેઓ કહે છે: ‘એણે ઓક વૃક્ષની સ્થિરતાનો ત્યાગ કર્યો છે’
અને જો હું વસંતમાં ગુલાબને પીળું જોઉં
તો તેઓ પૂછે છે: ‘આની પાંદડીઓમાં માતૃભૂમિનું લોહી ક્યાં છે?’
અને જો હું લખું કે: ‘પતંગિયું છે મારી સૌથી નાની બહેન
બગીચાના દરવાજા પર’
તો તેઓ સૂપના ચમચાથી અર્થને હલાવે છે
અને જો હું ગણગણું કે: ‘મા તો મા જ છે, જ્યારે તેણી તેના બાળકને ગુમાવે છે
ત્યારે તેણી લાકડીની જેમ કરમાઈને સૂકાઈ જાય છે’
તેઓ કહે છે: ‘એ તો ખુશીથી ઝૂમે છે અને બાળકની અંતિમક્રિયામાં નાચે છે
કારણ કે એની અંતિમક્રિયા એના લગ્ન છે’
અને જો હું વણદેખ્યું જોવા માટે
આકાશ તરફ ઊંચે જોઉં છું
તો તેઓ કહે છે: ‘કવિતા પોતાના ઉદ્દેશ્યોથી બહુ દૂર ભટકી ગઈ છે’
વિવેચકો ક્યારેક મને મારી નાંખે છે
અને હું એમના વાંચવામાંથી છટકી જાઉં છું
અને એમની ગેરસમજણ બદલ એમનો આભાર માનું છું
પછી મારી નવી કવિતાની શોધ કરું છું.
– મહેમૂદ દરવીશ
(અનુ: વિવેક મનહર ટેલર)
‘તમતમારે કવિતાનો આનંદ લો ને, અર્થની પળોજણમાં શીદ પડો છો?’ –ક્યારેક આવો ઉદગાર કોઈ દુર્બોધ કવિને એની રચના વિશે સવાલ કરીએ તો જવાબમાં સાંપદતો હોય છે… વાત ખોટી નથી. કવિતાનો વિશુદ્ધ આનંદ પિષ્ટપેષણ કર્યા વિના એમાંથી પસાર થવામાં કદાચ રહેલો છે. પણ કવિતા નામનો કોયડો કદાચ દુનિયામાં સૌથી જટિલ કોયડો હશે. કવિતામાં કવિએ પ્રયોજેલ શબ્દપ્રયોગો, રૂપકો અને સંદર્ભોનો અર્થ પૂરેપૂરો સમજાય નહીં તો પૂર્ણ કાવ્યાનંદ પ્રાપ્ત પણ થતો નથી… ગમે કે ન ગમે, પણ કાવ્યવિવેચન અને કાવ્ય પરાપૂર્વથી કાયા-પડછાયાની જેમ અવિનાભાવી સંબંધે જોડાયેલ છે. પ્રસ્તુત રચનાનો વિશદ આસ્વાદ માણવા માટે અહીં ક્લિક કરવા અનુરોધ છે.
Assassination
The critics kill me sometimes:
they want a particular poem
a particular metaphor
and if I stray up a side road
they say: ‘He has betrayed the road’
And if I find eloquence in grass
they say: ‘He has abandoned the steadfastness of the holm oak’
And if I see the rose in spring as yellow
they ask: ‘Where is the blood of the homeland in its petals?’
And if I write: ‘It is the butterfly my youngest sister
at the garden door’
they stir the meaning with a soup spoon
And if I whisper: ‘A mother is a mother, when she loses her child
she withers and dries up like a stick’
they say: ‘She trills with joy and dances at his funeral
for his funeral is his wedding’
And if I look up at the sky to see
the unseen
they say: ‘Poetry has strayed far from its objectives’
The critics kill me sometimes
and I escape from their reading
and thank them for their misunderstanding
then search for my new poem.
– Mahmoud Darwish (Arabic)
(English Trans: Catherine Cobham)
pragnajuvyas said,
December 17, 2022 @ 10:00 PM
કવિશ્રી – મહેમૂદ દરવીશના અછાંદસનો સરસ અનુવાદ અને વિશદ આસ્વાદ ડૉ વિવેક દ્વારા
ધન્યવાદ
pragnajuvyas said,
December 17, 2022 @ 10:06 PM
કવિશ્રી મહેમૂદ દરવીશ દ્વારા સ રસ અછાંદસનો ડૉ. વિવેક દ્વારા ખૂબ સરસ અનુવાદ અને વિશદ આસ્વાદ
preetam lakhlani said,
December 19, 2022 @ 2:32 AM
પ્રિય ક્વિ/ડૉ.વિવેક્ભાઈ,
ખુબ ખુબ આભાર, વાંચકને આટ્લી સરસ કવિતાનો અનુવાદ કરીને કાવ્ય આનંદ હ્રદય સુઘી પહોંચાડવા બદલ, મેં મારી સાત દાયકાની જિંદગીમાં મહેમૂદ દરવીશની આ બીજી ઉત્તમ કવિતાને લયસ્તરો પર વાંચી છે. જે માણસ બીજાની કવિતાને પોતાની કવિતા જેટ્લો પ્રેમ કરતો હોય તે જ વ્યકિત એકસારી ઉત્તમ કવિતાનું સર્જન કરી શકે છે!
preetam lakhlani said,
December 19, 2022 @ 2:34 AM
પ્રિય કવિ/ડૉ.વિવેક્ભાઈ,
અમે તો સૂઈ લીધું રાત આખી શાંત નિદ્રામાં,
નડી તમને એ વાતો જે તમે રાખી હતી મોઘમ.
વિવેક મનહર ટેલર તમારો આ ઉત્તમ શેર લયસ્તરો પર વાંચી આનંદ થયો
વિવેક said,
December 19, 2022 @ 5:52 PM
આભાર પ્રજ્ઞાજુવ્યાસ…
આભાર પ્રીતમભાઈ