અમે સૂરજ નથી કે જીદ પર આવી સળગશું રોજ,
અમે તો કોડિયાં, ચાહે જલાવો કે બુઝાવી દો !
– સુધીર પટેલ

શ્રાવણની સંધ્યા – દાદુદાન ગઢવી (કવિ દાદ)

આભમાં ઉડે અબીલ ગુલાલ રે,
સંધ્યા શ્રાવણની રમે હોળીયે રે લોલo

એણે એક રે ફૂલડું ઝંબોળીને ફેક્યું રે લોલo
ધરતી આખી થઈ ગઈ છે, રંગચોળ રે …સંધ્યાo

શ્યામલ વાદળિયે કેવી શોભતી રે લોલo
હબસણના રંગ્યા જાણે હોઠ રે …સંધ્યા

ડુંગરડાની ટોચું કેવી દીસતી રે લોલo
જોગીડાની જટામાં ગુલાલ રે …સંધ્યાo

હરિયા રૂખડારે એવા રંગભર્યા રે લોલo
વગડે જાણે વેલ્યું હાલી જાય રે …સંધ્યાo

છાતીએ સિંદુરિયા થાપા સોભતા રે લોલo
સૂરજ જાણે ધીંગણામાં જાય રે …સંધ્યાo

ખોબલે સૂરજ વસુધાને સતચડ્યાં રે લોલo
રજપૂતાણી બેઠી અગન જાળ રે …સંધ્યાo

– દાદુદાન ગઢવી (કવિ દાદ)

સામાન્ય રીતે શ્રાવણનું આકાશ કાળા વાદળછાયું અર્થાત્ મ્લાનવદની હોય છે. પણ સંધ્યાટાણે લાલ-કેસરી રંગો શ્રાવણ માસમાં પણ ફાગણ અને ધૂળેટીની આહ્લાદક અનુભૂતિ કરાવે છે. સૂરજ જાણે એક ફૂલ છે અને એના પશ્ચિમમાં ઝંબોળાઈને ફેંકાવાથી ન માત્ર, આકાશ, ધરતી પણ રંગચોળ થઈ ગઈ છે. સંધ્યાટાંકણે શ્યામ વદળોની કોરેથી છલકાતા રંગ કોઈ હબસણે હોઠ રંગ્યા હોય એમ ભસે છે. કેવું અનુઠું કલ્પન! ભૂખરા ડુંગરોની રાતી થયેલી ટોચ જોગીની જટામાં ગુલાલ જેવી લાગે છે. રૂખડા જેવા વૃક્ષ પર સંધ્યાના રંગોની આભા ઉજ્જડ વગડાને રંગોથી સીંચી દેતી વેલોની હારમાળા જેવી છે. શૂરવીર રણે જવા નીકળે ત્યારે પત્ની એની છાતીએ સિંદૂરિયા થાપા મારે એવું સિંદૂરી આકાશ સૂરજના ધીંગાણામાં જતા હોવાનો અહેસાસ કરાવે છે. અંતે, સૂરજ ધરતીના ખોળામાં આવે છે એ ઘડીએ આકાશમાં છવાઈ વળેલી અગનજાળ જેવી લાલિમાને કવિ રાજપૂતાણી રાજપૂતનું કપાયેલું માથું લઈને ચિતામાં સતી થવા બેઠી હોવા સાથે સરખાવે છે. ગુજરાતી કાવ્યજગતમાં દૃશ્યકાવ્યના સર્વોત્તમ શિખરે ગર્વભેર બિરાજમાન થઈ શકે એવું આ કાવ્ય છે.

8 Comments »

  1. કિશોર બારોટ said,

    June 12, 2021 @ 4:45 AM

    રંગોનું કામ શબ્દોથી.
    અદ્ભૂત ચિત્રાંક્ન.

  2. Aasifkhan said,

    June 12, 2021 @ 5:01 AM

    Vaah
    Kavita ni sathe aazaad pan aanshu
    Vaah

  3. Aasifkhan said,

    June 12, 2021 @ 5:03 AM

    વાહ
    કવિતાની સાથે સાથે આસ્વાદ પણ આબેહૂબ
    વાહ

  4. Harihar Shukla said,

    June 12, 2021 @ 6:03 AM

    સિંદૂરિયા થાપા સોભતા રે લોલ …
    ઓહો શું વટ પડે છે “સોભતા ના સો” નો 👌💐

  5. Parbatkumar said,

    June 12, 2021 @ 6:45 AM

    વાહ
    કવિતાના અદ્ભત રંગમાં
    આસ્વાદ નો રંગ પણ અદ્ભત

    ખૂબ સરસ કાવ્ય

  6. DILIPKUMAR CHAVDA said,

    June 12, 2021 @ 9:52 AM

    સરસ કાવ્ય
    અદ્ભુત કલ્પનો

  7. pragnajuvyas said,

    June 12, 2021 @ 10:33 AM

    દાદ કવિના સુંદર ગીતનો
    ડૉ વિવેક દ્વારા સ રસ આસ્વાદ
    ખોબલે સૂરજ વસુધાને સતચડ્યાં રે લોલo
    રજપૂતાણી બેઠી અગન જાળ રે …સંધ્યાo
    અદભુત

  8. praheladbhai prajapati said,

    June 12, 2021 @ 9:38 PM

    SWADESHI DHAALMAA SWADESHI LAUKIKI LAYME ADBHUT RACHNAA

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment