જીવનની ડાળ ઉપર પુષ્પ રૂપે ફોરશું, કિન્તુ;
મધુકર વૃત્તિઓની સામે કંટક પણ બની જાશું.
– ‘ગની’ દહીંવાળા

કોશિશ કરને વાલોંકી હાર નહીં હોતી – સોહનલાલ દ્વિવેદી

લહરોંસે ડરકર નૌકા પાર નહીં હોતી.
કોશિશ કરને વાલોંકી હાર નહીં હોતી.

નન્હીં ચીંટી જબ દાના લેકર ચલતી હૈ,
ચઢતી હૈ દીવારોં પર, સૌ બાર ફિસલતી હૈ.
મનકા વિશ્વાસ રગોંમેં સાહસ ભરતા હૈ.
ચઢકર ગીરના, ગીરકર ચઢના અખરતા હૈ.
આખિર ઉસકી મેહનત બેકાર નહીં હોતી.
કોશિશ કરને વાલોંકી હાર નહીં હોતી.

ડુબકીયાં સિન્ધુમેં ગોટખોર લગાતા હૈ.
જા જા કર ખાલી હાથ લૌટકર આતા હૈ.
મિલતી નહીં સહજ હી મોતી ગેહરે પાની મેં.
બઢતા દુગુના ઉત્સાહ ઇસી હૈરાનીમેં.
મુટ્ઠી ઉસકી ખાલી હર બાર નહીં હોતી.
કોશિશ કરને વાલોંકી હાર નહીં હોતી.

અસફલતા એક ચુનૌતી હૈ.
ઇસે સ્વીકાર કરો; ક્યા કમી રહ ગયી ?
દેખો ઔર સુધાર કરો જબ તક ના સફલ હો.
નીંદ ચૈન કી ત્યાગો તુમ.
સંઘર્ષકા મૈદાન છોડકર મત ભાગો તુમ.
કુછ કીયે બીના હી જય-જય-કાર નહીં હોતી.
કોશિશ કરને વાલોંકી હાર નહીં હોતી.

– સોહનલાલ દ્વિવેદી

થોડાક વખત પર આવેલી ફિલ્મ ‘ મૈંને ગાંધીકો નહીં મારા’ માં સતત પઠાતી રહેતી આ કવિતા છે. તેનો સંદેશો ફિલ્મના નાયકના આંતરિક સંઘર્ષ, તેની એક દુઃસહ્ય માનસિક બીમારી અને તેની દિકરીએ તેને માનસિક ગર્તામાંથી બહાર કાઢવા કરેલ અથાગ પ્રયત્નને સતત પુષ્ટિ આપતો રહે છે.

સારી કવિતા કથાવસ્તુને કેવું ઉજાગર કરી શકે છે તેનું આ બહુ જ સુંદર ઉદાહરણ છે.

5 Comments »

  1. Jayshree said,

    October 18, 2006 @ 4:18 PM

    Dada, Thanks a lot…!!
    This poem certainly encourage to keep on fighting untill you get the success.

  2. nirav said,

    October 20, 2006 @ 5:53 PM

    extreamly fantastic.

  3. Sangita said,

    October 27, 2006 @ 11:24 AM

    Thank you Sureshbhai for posting this poem here! I had liked it very much when I saw movie “Maine Gandhi ko Nahin Mara”.

  4. સુરેશ જાની said,

    August 24, 2019 @ 6:13 PM

    એક સુધારો કરવા વિનંતી …આ કવિતા સોહનલાલ દ્વિવેદીની છે –
    http://kavitakosh.org/kk/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B6_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%A8%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%82_%E0%A4%95%E0%A5%80_%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%B9%E0%A5%80%E0%A4%82_%E0%A4%B9%E0%A5%8B%E0%A4%A4%E0%A5%80_/_%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B9%E0%A4%A8%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B2_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A5%80

  5. વિવેક said,

    August 26, 2019 @ 2:15 AM

    આભાર…

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment