પ્રાર્થના – ન્હાનાલાલ દ. કવિ
અસત્યો માંહેથી પ્રભુ ! પરમ સત્યે તું લઈ જા,
ઊંડા અંધારેથી, પ્રભુ ! પરમ તેજે તું લઈ જા;
મહામૃત્યુમાંથી, અમૃત સમીપે નાથ ! લઈ જા,
તું-હીણો હું છું તો તુજ દરસનાં દાન દઈ જા.
પિતા ! પેલો આઘે, જગત વીંટતો સાગર રહે,
અને વેગે પાણી સકળ નદીનાં તે ગમ વહે;
વહો એવી નિત્યે મુજ જીવનની સર્વ ઝરણી,
દયાના પુણ્યોના, તુજ પ્રભુ ! મહાસાગર ભણી.
થતું જે કાયાથી, ઘડીક ઘડી વાણીથી ઊચરું,
કૃતિ ઇંદ્રિયોની, મુજ મન વિશે ભાવ જ સ્મરું;
સ્વભાવે બુદ્ધિથી, શુભ-અશુભ જે કાંઈક કરું,
ક્ષમાદષ્ટે જોજો, – તુજ ચરણમાં નાથજી ! ધરું.
(આ પ્રાર્થનાની પ્રથમ ચાર પંક્તિથી તો સહુ સુમેળે પરીચિત હશે જ. પણ આખી પ્રાર્થના બહુ થોડા એ જ વાંચી હશે. ન્હાનાલાલ કવિ (16-3-1877 થી 9-1-1946) એ કવિ દલપતરામના સુપુત્ર. ડોલનશૈલી નો પ્રાદુર્ભાવ એમણે કર્યો. લાલિત્ય અને લાવણ્યસભર ગીતો, ખંડકાવ્યો, કરુણ પ્રશસ્તિકાવ્ય, નાટકો અને મહાકાવ્ય થકી એમણે ગુર્જરીને સતત શણગારી.)
તા.ક. – આ બ્લોગ પર દર શનિ-રવિ માં બે કાવ્યો મૂકવાની મારી મંષા છે – એક કાવ્ય અર્વાચીન કવિનું અને એક પ્રાચીન કવિનું! વધુમાં જરૂર લાગે ત્યાં નાની ટિપ્પણી થકી કવિનો અથવા કવિતાના ભાવજગતનો યથાકિંચિત પરિચય કરાવવાની ખેવના છે.
radhika said,
January 16, 2006 @ 12:35 AM
ખુબ સુંદર
વિવેકભાઈ, ધવલભાઈ
તમે બન્નેએ ભેગા મળીને તો ભારત અને અમેરીકા વચ્ચેનુ અંતર નીસ્તોનાબુદ કરી નાખ્યુ!!!!
ક્યા અમેરીકા! અને કયા ભારત!
“વસુધૈવકહ કૌટુંબકમ”
આ વાકય તમે સાર્થક કરી રહયા છો
આટલા લાંબા અંતર મહી પણ તમે મૈત્રીની ગરીમા જાળવી રાખી છે…..ગમ્યુ
હવે બે જાજરમાન વ્યક્તીત્વને અને એમના વિચારોને એક સાથે અક જ ફલક પર માણવાનો લાહવો મળશે
radhika said,
January 16, 2006 @ 12:41 AM
ખુબ સુંદર
વિવેકભાઈ, ધવલભાઈ
તમે બન્નેએ ભેગા મળીને તો ભારત અને અમેરીકા વચ્ચેનુ અંતર નીસ્તોનાબુદ કરી નાખ્યુ!!!!
ક્યા અમેરીકા! અને કયા ભારત!
“વસુધૈવકહ કૌટુંબકમ”
આ વાકય તમે સાર્થક કરી રહયા છો
આટલા લાંબા અંતર મહી પણ તમે મૈત્રીની ગરીમા જાળવી રાખી છે…..ગમ્યુ
હવે બે જાજરમાન વ્યક્તીત્વને અને એમના વિચારોને એક સાથે અક જ ફલક પર માણવાનો લાહવો મળશે
ગુજરાતી સર્જક પરિચય » ન્હાનાલાલ કવિ said,
July 4, 2006 @ 10:10 AM
[…] અસત્યો માંહેથી […]
Suresh Jani said,
July 4, 2006 @ 10:15 AM
લય સ્તરો અને સર્જક પરિચય બેઉ નું કેવું સુભગ મિલન !
વાંચકોને આ સંગત જરૂર ગમશે.
જો કોઇ આમાં MP3 ની લીન્ક પણ ઉમેરી દે, તો સોનામાં સુગંધ ભળે.
Suresh Jani said,
July 4, 2006 @ 10:18 AM
આ આખી પ્રાર્થના મારા પૂજ્ય માતા, પિતા એ અમને કંઠસ્થ કરાવી હતી. આજે પણ અમે પાંચે ભાઇ બહેનો, આખી કવિતા સાથે ગાઇએ ત્યારે અમારા મનમાં આનંદ આનંદ છવાઇ જાય છે.
Jayshree said,
July 5, 2006 @ 2:19 PM
આ પ્રાર્થના બદલ ખૂબ ખૂબ આભાર. તમારી વાત તો સાચી. આજ સુધી ફક્ત પ્રથમ ચાર પંક્તિઓ જ ખબર હતી,
આની પ્રથમ ચાર પંક્તિઓ ” ટહુકો” પર મુકી છે. મારી પાસે આખી પ્રાર્થના mp3 માં નથી..
ટહુકો.કોમ » અસત્યો માંહેથી - ન્હાનાલાલ કવિ said,
November 19, 2006 @ 10:13 PM
[…] લયસ્તરોમાં પ્રસ્તુત “અસત્યો માંહેથી” વાંચીને થયું કે ભલે મારી પાસે આખી પ્રાર્થના mp3 માં નથી, પરંતુ જે પહેલી ચાર પંક્તિઓ છે, એ પણ તમને સાંભળવી ગમશે. […]
નીરજ શાહ said,
April 20, 2007 @ 6:53 AM
ધવલભાઇ તમારો બ્લોગ ખુબ જ સરસ છે. જો કે આ પોસ્ટ મુકાયા ને ઘણો સમય થઇ ગયો છે છતાં જાણકારી માટે કહેવા માગું છું કે આ પ્રાર્થના હજી પણ અધુરી છે. આખી પ્રાર્થના નીચે મુજબ છે.
પ્રભો અંતર્યામી જીવન જીવના દીનશરણા,
પિતા માતા બંધુ, અનુપમ સખા હિતકરણા;
પ્રભા કીર્તિ કાંતિ, ધન વિભવ સર્વસ્વ જનના,
નમું છું, વંદું છું, વિમળમુખ સ્વામી જગતના. 1
સૌ અદભૂતોમાં તુજ સ્વરૂપ અદભૂત નીરખું,
મહા જ્યોતિ જેવું નયન શશીને સૂર્ય સરખું,
દિશાઓ ગુફાઓ પૃથ્વી ઊંડું આકાશ ભરતો,
પ્રભો એ સૌથીએ પર પરમ હું દૂર ઊડતો. 2
પ્રભો તું આદિ છે શુચિ પુરૂષ પુરાણ તું જ છે,
તું સૃષ્ટિ ધારે છે, સૃજન પલટયે નાથ તું જ છે,
અમારા ધર્મોને અહર્નિશ ગોપાલ તું જ છે,
અપાપી પાપીનું શિવ સદન કલ્યાણ તું જ છે. 3
પિતા છે અકાકિ જડ સકળને ચેતન તણો,
ગુરૂ છે મોટો છે જનકૂળ તણો પૂજ્ય તું ઘણો,
ત્રણે લોકે દેવા નથી તું જે સમો અન્ય ન થશે,
વિભુરાયા તુંથી અધિક પછી તો કોણ જ હશે. 4
વસે બ્રહ્માંડોમાં, અમ ઉર વિષે વાસ વસતો,
તું આઘેમાં આઘે, પણ સમીપમાં નિત્ય હસતો,
નમું આત્મા ઢાળી, નમન લળતી દેહ નમજો,
નમું કોટિ વારે, વળી પ્રભુ નમસ્કાર જ હજો. 5
અસત્યો માંહેથી પ્રભુ ! પરમ સત્યે તું લઈ જા,
ઊંડા અંધારેથી, પ્રભુ ! પરમ તેજે તું લઈ જા;
મહામૃત્યુમાંથી, અમૃત સમીપે નાથ ! લઈ જા,
તું-હીણો હું છું તો તુજ દરશનાં દાન દઈ જા. 6
પિતા ! પેલો આઘે, જગત વીંટતો સાગર રહે,
અને વેગે પાણી સકળ નદીનાં તે ગમ વહે;
વહો એવી નિત્યે મુજ જીવનની સર્વ ઝરણી,
દયાના પુણ્યોના, તુજ પ્રભુ ! મહાસાગર ભણી. 7
થતું જે કાયાથી, ઘડીક ઘડી વાણીથી ઊચરું,
કૃતિ ઇંદ્રિયોની, મુજ મન વિશે ભાવ જ સ્મરું;
સ્વભાવે બુદ્ધિથી, શુભ-અશુભ જે કાંઈક કરું,
ક્ષમાદષ્ટે જોજો, – તુજ ચરણમાં નાથજી ! ધરું. 8
જે તમને અહિં જોવા મળશે.
http://www.swargarohan.org/Bhajan/Aarti/04.htm
વિવેક said,
April 20, 2007 @ 8:17 AM
આભાર, મિત્ર નીરજ ! ખૂબ ખૂબ આભાર….
9 - જાન્યુઆરી - વ્યક્તિવિશેષ « કાવ્ય સુર said,
January 9, 2008 @ 3:09 AM
[…] # અસત્યો માંહેથી […]
Vidyut Oza said,
August 27, 2012 @ 1:44 AM
આને ‘સ્તુતિનુ અશ્ટક’ કહે છે. અને તે બહુજ સુન્દર છે
અશોકકુમાર પિ. શાહ said,
July 28, 2013 @ 6:37 AM
ધન્યવાદ આ એક સરસ પ્રયાસ છે જીવનમાં છૂટી ગયું છે તેને આ રીતે ફરીને યાદ કરી લેવા મળે છે.
Bharat Bhatt said,
March 3, 2018 @ 11:46 AM
અસત્યો માંહેથી પ્રભુ ! પરમ સત્યે તું લઈ જા,
ઊંડા અંધારેથી, પ્રભુ ! પરમ તેજે તું લઈ જા;
મહામૃત્યુમાંથી, અમૃત સમીપે નાથ ! લઈ જા,
તું-હીણો હું છું તો તુજ દરસનાં દાન દઈ જા.
પિતા ! પેલો આઘે, જગત વીંટતો સાગર રહે,
અને વેગે પાણી સકળ નદીનાં તે ગમ વહે;
વહો એવી નિત્યે મુજ જીવનની સર્વ ઝરણી,
દયાના પુણ્યોના, તુજ પ્રભુ ! મહાસાગર ભણી.
થતું જે કાયાથી, ઘડીક ઘડી વાણીથી ઊચરું,
કૃતિ ઇંદ્રિયોની, મુજ મન વિશે ભાવ જ સ્મરું;
સ્વભાવે બુદ્ધિથી, શુભ-અશુભ જે કાંઈક કરું,
ક્ષમાદષ્ટે જોજો, – તુજ ચરણમાં નાથજી ! ધરું.
પ્રભો અંતર્યામી જીવન જીવના દીનશરણા,
પિતા માતા બંધુ, અનુપમ સખા હિતકરણા;
પ્રભા કીર્તિ કાંતિ, ધન વિભવ સર્વસ્વ જનના,
નમું છું, વંદું છું, વિમળમુખ સ્વામી જગતના. 1
સૌ અદભૂતોમાં તુજ સ્વરૂપ અદભૂત નીરખું,
મહા જ્યોતિ જેવું નયન શશીને સૂર્ય સરખું,
દિશાઓ ગુફાઓ પૃથ્વી ઊંડું આકાશ ભરતો,
પ્રભો એ સૌથીએ પર પરમ હું દૂર ઊડતો. 2
પ્રભો તું આદિ છે શુચિ પુરૂષ પુરાણ તું જ છે,
તું સૃષ્ટિ ધારે છે, સૃજન પલટયે નાથ તું જ છે,
અમારા ધર્મોને અહર્નિશ ગોપાલ તું જ છે,
અપાપી પાપીનું શિવ સદન કલ્યાણ તું જ છે. 3
પિતા છે અકાકિ જડ સકળને ચેતન તણો,
ગુરૂ છે મોટો છે જનકૂળ તણો પૂજ્ય તું ઘણો,
ત્રણે લોકે દેવા નથી તું જે સમો અન્ય ન થશે,
વિભુરાયા તુંથી અધિક પછી તો કોણ જ હશે. 4
વસે બ્રહ્માંડોમાં, અમ ઉર વિષે વાસ વસતો,
તું આઘેમાં આઘે, પણ સમીપમાં નિત્ય હસતો,
નમું આત્મા ઢાળી, નમન લળતી દેહ નમજો,
નમું કોટિ વારે, વળી પ્રભુ નમસ્કાર જ હજો. 5
અસત્યો માંહેથી પ્રભુ ! પરમ સત્યે તું લઈ જા,
ઊંડા અંધારેથી, પ્રભુ ! પરમ તેજે તું લઈ જા;
મહામૃત્યુમાંથી, અમૃત સમીપે નાથ ! લઈ જા,
તું-હીણો હું છું તો તુજ દરશનાં દાન દઈ જા. 6
પિતા ! પેલો આઘે, જગત વીંટતો સાગર રહે,
અને વેગે પાણી સકળ નદીનાં તે ગમ વહે;
વહો એવી નિત્યે મુજ જીવનની સર્વ ઝરણી,
દયાના પુણ્યોના, તુજ પ્રભુ ! મહાસાગર ભણી. 7
થતું જે કાયાથી, ઘડીક ઘડી વાણીથી ઊચરું,
કૃતિ ઇંદ્રિયોની, મુજ મન વિશે ભાવ જ સ્મરું;
સ્વભાવે બુદ્ધિથી, શુભ-અશુભ જે કાંઈક કરું,
ક્ષમાદષ્ટે જોજો, – તુજ ચરણમાં નાથજી ! ધરું. 8