પડે જેમ ખુશબૂનાં પગલાં હવામાં,
કોઈ એમ મારામાં પડતું રહે છે.
વિવેક મનહર ટેલર

ગોરંભા ઊમટ્યા – સંજુ વાળા

.

જી રે… ગોરંભા ઊમટ્યા ઘેઘૂર આભમાં
.                           ઘેરા પડછંદા ડણકે આરંપાર રે
ઊંડે અજવાળાં તબકી-ઝબકી જાગતાં
.                           જાણે ઝીણેરું ઝળકંતી તલવાર રે
.                           ઘેરા પડછંદા ડણકે આરંપાર રે

.          તપતી માટીએ કીધી કંઈ કંઈ આરદા
.          ઊંચું ઝાંખે રે જળતળ થઈને સાબદા
.          વેરી તૂટયાં-તૂટયાં કાંઈ વચનું, વાયદા
ક્યાંથી ચડશે, ક્યાં ઢળશે ચતરંગ સાયબો
.                           કોઈ અણસારો ઊગે ના લગાર રે
.                           ઘેરા પડછંદા ડણકે આરંપાર રે

.          કેવા ગઢની કુંવરીયુ કોણે નોતરી
.          અક્ષત-કંકુ લૈ ઊભી જે આગોતરી
.          દીધી જળના સ્વયંવરની કંકોતરી
કરશે લેખાં-જોખાં ને અક્ષર માંડશે
.                           મોંઘા મૂલે મૂલવાશે મુશળધાર રે
.                           ઘેરા પડછંદા ડણકે આરંપાર રે

– સંજુ વાળા

(ચતરંગ = હાથી, ઘોડા, રથ અને પયદળ એમ ચતુરંગી સૈન્યવાળો)

લયસ્તરો પર કવિના નૂતન કાવ્યસંગ્રહ “આજ અનુપમ દીઠો” (૨૦૨૪)નું સહૃદય સ્વાગત છે…

ઉનાળાએ માઝા મૂકી હોય ત્યારે તપતી માટીની એકમેવ આરદા વરસાદ પડે એ જ હોય. જળાશય સૂકાઈ જતાં દેખાવા લાગતું તળિયું સાબદું થઈ ઊંચે આભમાં ઝાંખી રહ્યું હોવાનું કલ્પન ગરમીની તીવ્રતા અને વરસાદની અનિવાર્યતાને કેવી સ-રસ રીતે અધોરેખિત કરે છે! ઘેઘૂર આભ ગોરંભે ચડ્યું છે. જંગલમાં સિંહ ડણક દેતો હોય અને એના પડધા કોતરોને ભરી દેતા હોય એવું વાતાવરણ ઘેરાયેલા આકાશમાં સર્જાયું છે. વીજળીના ચમકારા તબકી-ઝબકીને જાગતી તલવાર જેવા ઝળકે છે, પણ વરસાદ એના વાયદા પાળશે કે તોડશે એનો સહેજ પણ અણસારો આવતો નથી. ઊગવા આથમવા ટાણે આકાશને રંગોથી ભરી દેતો સૂરજ પણ આ વાદળોના કારણે દેખાતો ન હોવાથી એ ક્યાંથી ઊગશે અને ક્યાં આથમશે એય કળાતું નથી. જળનો સ્વયંવર યોજાયો હોય અને પ્રકૃતિ અક્ષત-કંકુ લઈ ઊભી હોય એવું મનોરમ્ય ટાણું કવિએ રચ્યું છે. કંકોતરી લખતી વેળા બે પક્ષ સામસામે બેસીને લેખાંજોખાં કરી, મોંઘા મૂલે કરિયાવર મૂલવી લીધા બાદ જ કંકોતરી પર અક્ષર પાડે એ લોકરિવાજને કવિએ મેઘરાજાના સ્વાગતમાં બખૂબી વણી લીધો હોવાથી ગીત વધુ આસ્વાદ્ય બન્યું છે. અંતે એ પણ સમજવાનું છે કે આ સંજુ વાળાનું ગીત છે. તરસી ધરતી અને વરસું વરસું કરવા છતાં ન વરસતા મેઘ એ ઈશ્વરને કાજ તરસતા આત્મા અને દર્શન-દુર્લભ પરમાત્માના સંદર્ભે પણ જોઈ શકાય. જે પ્રકારે કવિએ અનૂઠા લયને સાદ્યંત જાળવી રાખ્યો છે એય સારા કવિકર્મની સાહેદી પૂરે છે…

8 Comments »

  1. . Daji Chauhan said,

    February 27, 2025 @ 11:12 AM

    સુંદર

  2. Sharmistha said,

    February 27, 2025 @ 2:08 PM

    ખૂબ સુંદર ગીત

  3. Vipul Jariwala said,

    February 27, 2025 @ 8:17 PM

    લેખકે અલંકારિક અને તળપદી ભાષાનો અનોખો સંયોગ રચ્યો છે.
    અને લેખન માં કવિ ની કલ્પના શક્તિ ઉજાગર થાય છે.
    માતૃભાષા ને વંદન કરતું ગીત.

  4. હર્ષદ દવે said,

    February 28, 2025 @ 11:51 AM

    સરસ ગીતકવિતા. કવિને અને આપને હ્રદયસ્પર્શી આસ્વાદ માટે અભિનંદન.

  5. Shailesh Gadhavi said,

    February 28, 2025 @ 6:10 PM

    આનંદ, અઢળક શુભેચ્છાઓ, આવકાર 💐

  6. સંજુ વાળા said,

    March 1, 2025 @ 11:59 AM

    ‘આજ અનુપમ દીઠો’ના અનુપમ આવકાર માટે
    સૌ મિત્રોનો આભાર
    ધન્યવાદ
    🌹

  7. Dhrutimodi said,

    March 3, 2025 @ 4:23 AM

    માટી તપી, ધરતી તપી લોકો વરસાદની રાહ જોઈ રહ્યા પણ મેઘ દેખાણો નહીં
    સુંદર કન્યાએ જળની કંકોત્રી દીધી હવે જળ વરસે અને ધરતી, પ્રાણી, લોકો
    રાજી થાય !
    સરસ રચના !

  8. Uday Chandrakant said,

    March 4, 2025 @ 11:51 AM

    ખૂબ સરસ ગીત સંજુભાઈ, અભિનંદન !
    આસ્વાદ સાથે વધારે સારી સમજ સાથે માણ્યું ! વિવેકભાઈને પણ અભિનંદન

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment