મારી દોલત માત્ર મારા શબ્દ છે,
કોણ આવીને કહો એ લૂંટશે?
‘અગન’ રાજ્યગુરુ

હું બનીશ તારો સમાધિલેખ – લિઓનારા સ્પાયર (અનુ. વિવેક મનહર ટેલર)

તારા પ્યારા મૃત હૃદય ઉપરથી હું
એક ડાળી જેટલી જ લાપરવાહીથી ઊઠીશ,
એમ કહેતી, “અહીં સૂતું છે નિષ્ઠુર ગીત,
હવે નિષ્ઠુરતાપૂર્વક શાંત થઈને.’’

હું કહીશ, ‘‘અહીં સૂતી છે જૂઠાબોલી તલવાર,
હજી પણ મારી સચ્ચાઈથી નીંગળતી;
અહીં સૂતું છે મેં ગૂંથીને સીવેલું મ્યાન,
મારા યૌવનના ભરતજડ્યું.’’

હું ગાઈશ, “અહીં સૂએ છે, અહીં સૂએ છે, અહીં સૂએ છે-“
રે, નીચે શાંતિથી કટાજે!
જનારાઓને મારા શબ્દોથી આશ્ચર્ય થશે,
પણ તારી મેલી માટી તો જાણી જશે.

– લિઓનારા સ્પાયર
(અનુ. વિવેક મનહર ટેલર)

સ્ત્રી પ્રેમ કરે તો દિલ ફાડીને પણ નફરત કરે તો દુનિયા હચમચી જાય એવી. નાયિકાના અસીમ અફાટ પ્રેમનો બદલો બેવફાઈ કે ત્યાગથી કે અવગણનાથી ચૂકવનારો હવે જમીનની નીચે કબરમાં સૂતો છે ત્યારે નાયિકા કહે છે કે હું જ તારો સમાધિલેખ બનીશ. કબર ઉપર કોઈ ડાળ જે રીતે બેપરવાહીથી ઊંચી ઊઠે એમ નાયિકા મૃતક પ્રેમીના હજીયે પ્યારા પણ મૃત હૃદય પરથી ઊઠનાર છે. સીધો સંદેશો છે કે તારા પ્રેમમાં કે તારા મરણના શોકમાં ગરકાવ રહી હું હવે પતન વહોરનાર નથી, પણ લાપરવાહીથી ઉન્નતમાર્ગે વધીશ. મરનાર એની જિંદગીનું ગીત હતું. ક્રૂર હતું પણ એનું પોતાનું ગીત હતું અને અકાળે મૃત્યુ પામીને, નાયિકાને એકલી મૂકી ચાલ્યા જઈને એણે એવો જ નિષ્ઠુર બીજો ઘા કર્યો છે. Penis (શિશ્ન) અને Vagina (યોનિ)ના એક અર્થ અનુક્રમે તલવાર અને મ્યાન પણ થાય છે. આ અર્થચ્છાયા પણ કવયિત્રીને અભિપ્રેત જણાય છે. નાયિકાના સાચા પ્રેમથી હજીયે નીંગળી રહેલી જૂઠી તલવાર જેવો પ્રેમી પોતાના યૌવનથી જેને ગૂંથ્યું હતું એ મ્યાનસહિત જમીનની નીચે સૂતો છે. જૂઠાબોલી તલવારને શાંતિથી કટાવા માટે પોતે છોડી દીધી હોવાથી દુનિયાને તો આશ્ચર્ય થશે જ પણ નાયિકાને એની ચિંતા નથી. એ જાણે છે કે મરનાર પોતાની કાળી કરતૂતોથી નાવાકિફ નથી.

I’ll be your Epitaph – Leonora Speyer

Over your dear dead heart I’ll lift
As blithely as a bough,
Saying, “Here lies the cruel song,
Cruelly quiet now.”

I’ll say, “Here lies the lying sword,
Still dripping with my truth;
Here lies the woven sheath I made,
Embroidered with my youth.”

I’ll sing, “Here lies, here lies, here lies-”
Ah, rust in peace below!
Passers will wonder at my words,
But your dark dust will know.

– Leonora Speyer

9 Comments »

  1. Poonam said,

    October 24, 2020 @ 9:00 AM

    પણ તારી કાળી ધૂળ જાણી જશે.
    – લિઓનારા સ્પાયર Humm…
    (અનુ. વિવેક મનહર ટેલર)

    Vastavikta… Parate…Pahelu… 👌🏻

  2. કિશોર બારોટ said,

    October 24, 2020 @ 9:59 AM

    વાહ.. વાહ

  3. pragnajuvyas said,

    October 24, 2020 @ 10:15 AM

    I’ll sing, “Here lies, here lies, here lies-”
    Ah, rust in peace below!
    Passers will wonder at my words,
    But your dark dust will know.
    – Leonora Speyer
    હું ગાઈશ, “અહીં સૂએ છે, અહીં સૂએ છે, અહીં સૂએ છે-“
    રે, નીચે શાંતિથી કટાજે!
    જનારાઓને મારા શબ્દોથી આશ્ચર્ય થશે,
    પણ તારી કાળી ધૂળ જાણી જશે.
    ડૉ વિવેક દ્વારા બે ભાષાઓને સંવેદના સાથે જોડવાનો રસ્તા જેવો સટિક અનુવાદ

  4. Milan Shab said,

    October 24, 2020 @ 9:35 PM

    અપ્રતિમ….. હ્રદયસ્પર્ષી

  5. Shweta said,

    October 24, 2020 @ 10:44 PM

    સરસ

  6. Dilip Chavda said,

    October 24, 2020 @ 11:01 PM

    વાહ
    હૃદય સ્પર્શી કાવ્ય અને હૃદય સ્પર્શી આસ્વાદ
    આસ્વાદને લીધે કાવ્ય વધુ માણવા લાયક બન્યું છે.

    માણવા લાયક વિરહ રહ્યો..

  7. શૈલેષ પંડયા નિશેષ. said,

    October 25, 2020 @ 8:28 AM

    વાહ.. ખુબ સરસ.. હૃદયસ્પર્શી આસ્વાદ.. સાહેબ.. સેલ્યુટ…

  8. વિવેક said,

    October 26, 2020 @ 1:20 AM

    સહુ મિત્રોનો હૃદયપૂર્વક આભાર….

  9. આરતીસોની said,

    November 13, 2020 @ 1:38 AM

    વાહ
    સુંદર આસ્વાદ
    કાવ્ય રસપ્રદ બનાવ્યું..

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment