તસવીરમાં છે હાથ મિલાવેલી એક ક્ષણ
ને એ જ ક્ષણમાં દૂર હંમેશાં જવા મળ્યાં !
– ભરત વિંઝુડા

તરસ – પ્રજારામ રાવળ

તરસ્યું હૈયા – હરણું !
દોડતું દશે દિશમાં વ્યાકુળ ઢૂંઢતું શીતલ ઝરણું !

તરસ કેરા તીરથી ઘાયલ,
પલ વળે નહીં ચેન;
રાતથી લાંબો દિન થતો, ને
દિનથી લાંબી રેન !
પાગલ પાગલ ઢૂંઢતું ફરે કોઈ સોનાનું શમણું !

ધીકતી ધરા ચાર બાજુએ
આભ ઝરે અંગારા;
શાપિત મૃગની ઘોર તૃષાના
ક્યાંય દેખાય ન આરા,
રણ રેતીનું સળગે કેવળ, છાંય ધરે નહીં તરણું !

-પ્રજારામ રાવળ

તરસ આમ તો અનુભવવાની ચીજ છે પણ કવિતાની કમાલ જ એ છે કે એ અમૂર્તને પણ મૂર્ત કરી શકે છે. આ કવિતા વાંચીએ ત્યારે તરસ આપણને ‘નજરે’ ચડે છે. પહેલા અંતરામાં તૃષા અને પ્રતીક્ષાની વેદનાની લગોલગ રામના બાણથી ઘાયલ સ્વર્ણમૃગ પણ તાદૃશ થાય છે. મૃગજળને કિનારા હોતા નથી એ વાત પણ કવિ કેવી કમાલથી રજૂ કરે છે ! બીજી વાત, આ તરસ પ્રણયની છે કે ઉર્ધ્વ ચેતના માટેની છે એ તો ભાવકે જ નક્કી કરવાનું…

6 Comments »

  1. P Shah said,

    September 7, 2012 @ 10:37 AM

    કમાલનું ગીત !

  2. ભૂપેન્દ્ર ગૌદાણા વડોદરા said,

    September 7, 2012 @ 10:39 AM

    પ્રેમ લક્ષણા ભક્તિ ની આજતો ખૂબી છે! અને આતો રામબાણ લાગ્યા પછીની વ્યાકુળ-

    શાપિત મૃગની ઘોર તૃષાના ક્યાંય દેખાય ન આરા,
    આ તરસ પ્રણયની છે કે ઉર્ધ્વ ચેતના માટેની છે એ તો ભાવકે જ નક્કી કરવાનું… એવુંજ શ્રી વેણીભાઈ પુરોહિત ની રચના” તારી આંખનો અફીણી..” ગીતમાં એવા જ ભાવ છે
    મન્ના ડે નાં બે ગીત પણ યાદ આવે છે લાગી રે લગન પીયા તોરી…” અને લાગા ચુનરીમેં દાગ છુપાઉં કૈસે…
    પરંતુ શ્રી પ્રજારામ રાવળ ની રચનામાં

    ” રણ રેતીનું સળગે કેવળ, છાંય ધરે નહીં તરણું !” પંક્તિ માં ” તરસ” ની પરાકાષ્ટા દર્ષાવી છે, ખૂબ સરસ રચના માણવા મળી

  3. pragnaju said,

    September 7, 2012 @ 10:44 AM

    સુંદર રચના નો મઝાનો આસ્વાદ
    મનમોહન મુખડું
    તરસ્યું હૈયા – હરણું !
    દોડતું દશે દિશમાં વ્યાકુળ ઢૂંઢતું શીતલ ઝરણું !
    યાદ્
    તું બને જો વાદળી વરસ્યા કરે, જિંદગીભર રણ બની તરસ્યા કરું.
    દિલ અમારું હદ સુધી તરસી જશે, એ પછી એ મન મૂકી વરસી જશે.
    એટલું વરસે કે મન તરસે નહિં, એ પછી છૉને કદી વરસે નહિં.
    આ વરસ, તું સરસ, એવું વરસ, કે મને ઓછી પડે મારી તરસ.

  4. Darshana Bhatt said,

    September 7, 2012 @ 1:09 PM

    અતિ સુન્દર રચના .હ્ર્દયને આકુલ વ્યાકુલ કરી મુક્યુ આ તર સે.

  5. Dhruti Modi said,

    September 7, 2012 @ 4:00 PM

    ખૂબ સરસ ગીત અને વિચારમૂઢ કરી દે ઍવી ફીલસૂફી.

  6. ધવલ said,

    September 8, 2012 @ 5:44 PM

    કોમળ શબ્દો ને ધારદાર અસર ! સરસ !

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment