મૂળ શબ્દ ઊપન્યો કે તણખો કીઘો અફાળી,
કંઈયે હતું નહીં ત્યાં દીધું બધું ઉજાળી.
-રાજેન્દ્ર શુક્લ

ઓનલાઈન ગુજરાતી શબ્દકોશ : ગુજરાતી લેક્સિકોન

ઘણા વખતથી વેબ ઉપર એક ગુજરાતી શબ્દકોશ હોય તો કેવુ સરસ એવી ઈચ્છા હતી. આજે શ્રી રતિલાલ ચંદરયાની વેબસાઈટથી આ સપનુ સાકાર થાય છે. ગુજરાતી લેક્સીકોન વેબસાઈટનું નામ ભલે અંગ્રેજી હોય પણ એ ઈંટરનેટ પર ગુજરાતી ભાષાની વૃધ્ધિમાં એક સિમાચિહ્ન બની રહેશે.

અહીં ગુજરાતીથી ગુજરાતી, ગુજરાતીથી અંગ્રેજી અને અંગ્રેજીથી ગુજરાતી એમ ત્રણ પ્રકારના શબ્દકોશ ઉપરાંત વિરોધી શબ્દો, સમાનર્થી શબ્દો અને રુઢિપ્રયોગો પણ ઉપલબ્ધ છે. હું પોતે રતિલાલ ચંદરયા કે ચંદરયા ફાઉંડેશન વિષે વધારે જાણતો નથી. એમના આ કામ માટે ગુજરાતી ભાષા અને ગુજરાતીઓ તરફથી એમનો ખાસ આભાર.

સોનામા સુગંધ જેવી વધારાના આનંદની વાત એ છે કે આ વેબસાઈટ યુનિકોડનો ઉપયોગ કરીને બનાવેલી છે. ગુજરાતીનો ઈંટરનેટ પર પ્રસાર કરવો હોય તો યુનિકોડ અપનાવવું એ પાયાની જરૂરિયાત છે. ( આ બ્લોગ પણ આપ યુનિકોડમાં જ વાંચી રહ્યા છો.) યુનિકોડ વિષે વધારે ફરી કયારેક.

ફરીથી, આ સુંદર કામ કરવા માટે રતિલાલ ચંદરયા અને ચંદરયા ફાઉંડેશનને અભિનંદન.

16 Comments »

  1. પ્રત્યાયન said,

    September 30, 2005 @ 4:01 AM

    You have provided very useful information.Thanks.I will add this link to my webpage too.

  2. Siddharth said,

    October 2, 2005 @ 9:06 AM

    I checked this site. It is amazing. This kind of work requires tremendous efforts and people behind it certaily deserve commendation.

    Siddharth

  3. narmad said,

    October 2, 2005 @ 10:01 AM

    Yes, Gujaratilexicon.com is a landmark work. It seems that the story behind the website and the man who created it is even more interesting and inspiring. Take a look at this blog entry.

  4. Kathiawadi said,

    October 2, 2005 @ 5:00 PM

    Great work, indeed. His dedication to Gujarati is remarkable.

  5. PRAFUL THAR said,

    April 7, 2009 @ 9:56 AM

    શ્રી રતિલાલભાઇ ચંદરયા,
    લગભગ ત્રણ મહિના અગાઉ મેં મેલ કર્યો હતો કે જેમ અંગ્રજી ભાષામાંથી સીધે સીધું બીજી ભાષામાં ભાષાંતર થાય છે તેમ અંગ્રજીમાંથી ગુજરાતી અને ગુજરાતીમાંથી અંગ્રેજી થઇ જાય તેવું સોફ્ટવેર થઇ શકસે કે નહિ ?
    હું અહિંયા કાંદિવલીમાં જ રહું છું.
    લી.પ્રફુલ ઠાર

  6. PINTU said,

    February 26, 2010 @ 8:53 AM

    GOODGUJARATI

  7. Akki said,

    August 4, 2010 @ 8:48 AM

    એન્ગ્લિશ નુ ગુજરાતિ

  8. Akki said,

    August 4, 2010 @ 8:50 AM

    અંગ્રજી ભાષામાંથી ગુજરાતીમાં

  9. Gujrati said,

    December 6, 2011 @ 2:27 PM

    જય સ્વમિનારાયણ
    http://www.gujratilexicon.com લિન્ક ખરેખર ખુબ જ ઉપયોગી છે અને ભવિષ્યની પેઢી માટે પણ તેટલી જ ઉપયોગી બની રહેશે.

    મને તો કવિતા યાદ આવી ગઇ.

    આ તો અજબ જેવી વાત છે….

  10. pravinKumar said,

    August 20, 2015 @ 10:20 PM

    pravinkatarat

  11. Indra Patel said,

    March 14, 2023 @ 4:03 AM

    એક શબ્દ છે ‘ભાંજગડીયા ‘. આ વિષયે એની વિરુદ્ધનો શબ્દ શોધવા મેં પ્રયત્ન કર્યો અને મને બધા જ ગુજરાતી શબ્દકોશોમાં નિષ્ફળતા પ્રાપ્ત થઈ. મારી સ્મરણશક્તિ શું શાં પૈસા ચાર જેવી થઇ ગઈ અને ઓન લાઈન શબ્દકોશો પણ શું શાં પૈસા ચાર જેવા નીવડ્યા. એક શબ્દકોશ પુસ્તકે તો ડાટ વાળી દીધો અને આવા સુંદર શબ્દનો અનર્થ કરી દીધો જેવો અંગ્રેજોએ આપણા ઇતિહાસને વિકૃત કરી દીધો. તમે મને સહાય કરી શકશો?

  12. વિવેક said,

    March 14, 2023 @ 11:05 AM

    ‘ભાંજગડિયું’નો અર્થ અહીં મળી આવશે:

    1.
    http://www.bhagavadgomandal.com/index.php?action=dictionary&sitem=%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%9C%E0%AA%97%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%82&type=1&page=0

    2.
    https://www.gujaratilexicon.com/dictionary/gujarati-to-gujarati-translation/%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%9C%E0%AA%97%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%82*/

  13. વિવેક said,

    March 14, 2023 @ 11:07 AM

    વિરોધી શબ્દો માટે ગુજરાતી પાસે કદાચ કોઈ સમૃદ્ધ ઓનલાઇન કોશ નથી

  14. ઈન્દ્ર પટેલ said,

    April 18, 2023 @ 12:10 PM

    વિવેકભાઈ, નમસ્તે.પ્રત્યુત્તર બદલ આભાર.ભાંજગડીયા વિષે તમે નિર્દેશિત બંનેવ સાઇટ્સ નિષ્ફળ ગઈ છે.ભાષાને શું વળગે ભૂત જેવી વાત ગણાઈ રહી છે ગુજરાતી વિષયે અને આપણી ડીઝીટેલીયા કુશળ પેઢીની ભાષા પણ ઇંગ્લીશ-વિગ્લીશ જેવી સમૃદ્ધિ પ્રતિ પ્રયાણ કરી રહી છે. ભાંજગડીયા શબ્દનો અર્થ છે જે વ્યક્તિ બધાંયનું કલ્યાણકારી વિચારે અને એ પ્રમાણે આચરણ કરે.આપણા મોટા ભાગના શબ્દકોશો આના અર્થઘટને ઉણા ઉતર્યા છે જેવાં આપણાં સમાચાર માધ્યમો વિશેષ કરીને પર-ગુજરાતી આધિપત્યવાળાં.કલર સમાન સમાચાર ટીવી માધ્યમોએ તો લખાણની લ્હાણીમાં અધકચરા ગુજરાતીની સાથોસાથ ભારતના એકતાના એકમાત્ર શિલ્પી આપણા મહાન વિભૂતિ યુગ પુરુષ સંન્યાસી સરદાર પટેલની ઉપેક્ષા કરવા ધારાવાહીઓમાં જાણે ધર્મ બનાવી દીધો છે.
    ભાંજગડીયાનો વિરોધી શબ્દ છે ખટપટીયો કે જે માત્ર ખટપટ કરી અન્યનું સદાય અકલ્યાણકારી કામ કરતો હોય. પરંતુ, એનાથી ય વધુ પ્રભાવશાળી અને યથાયોગ્ય શબ્દ છે જે મારા સ્મૃતિપટ પરથી અદ્રશ્ય થઇ ગયો છે.
    છે કોઈ પ્રખર ભાષાશાસ્ત્રી કે આ વિષયે જાણકાર જે મને સહાય કરી શકે?

  15. વિવેક said,

    April 18, 2023 @ 7:20 PM

    ક્ષમા ચાહું છું, ઇન્દ્રભાઈ…

    ભાંજગડીયુંનો અર્થ જ ખટપટીયું થાય છે. તો એનો વિરોધી શબ્દ ખટપટીયો કઈ રીતે હોઈ શકે?

  16. અવની said,

    August 12, 2023 @ 1:04 PM

    ભાંજગડ= ભાંગવું અને ઘડવું. આવી ભાંજગડ વૈચારિક પણ હોઈ શકે અને ક્રિયાત્મક પણ.

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment