(ઈરાદો) – લાભશંકર ઠાકર
ઢાંકી દઈએ છીએ ગમે તેટલું
તોય
એમ કંઈ મનનું પાત્ર ઢંકાતું નથી.
એમાં
જે
છે
તે
છલકાયા વગર રહેતું નથી.
તારો કોઈ ઈરાદો છે ?
હા, મનના પાત્રને ઊંઘું વાળી દેવાનો.
– લાભશંકર ઠાકર
(‘પરબ’માંથી)
નાની કવિતામાં કવિએ બહુ મોટી વાત કરી દીધી છે. મનના પાત્રને ઊંધું વાળીને ખાલી કરી દેવું એ તો ધ્યાનની ચરમસિમાની અવસ્થા છે. આ કવિતા વાંચતા જ આ પ્રખ્યાત ઝેન-કથા યાદ આવે છે. એ સાથે વાંચશો તો કવિતાનું ઊંડાણ વધુ માણી શકશો.
pragnaju said,
July 28, 2008 @ 10:10 PM
સુંદર અછાંદસ
તારો કોઈ ઈરાદો છે ?
હા, મનના પાત્રને ઊંઘું વાળી દેવાનો.
કેવી સુંદર પંક્તીઓ
યાદ આવી
… સાધુના કમંડળમાં પોતાની સંપત્તિમાંથી દાન કર્યા જ કરે છે છતાં ગાયબ જ થઈ જાય છે. કારણ કે એ પાત્રને તળિયું જ નથી ! ગર્વ-નિરસન માટે આ પ્રયોગ કરવામાં આવેલો. મનના સુવર્ણ પાત્રને પણ તળિયું હોતું નથી એટલે તે કદી ભરાતું નથી ! વળી, તળિયું ન હોવાથી તેને બેઠક પણ નથી, એટલે એ ગમે તેમ લથડી જાય છે – અડૂક દડૂક છે – દિશા વિહીન છે !
આપણું મન અનેક ઉધામા કરે છે, ઈચ્છિત પ્રાપ્ત થવાની ઘડી આવે છે ત્યાં એ બીજે વળગે છે, આમ શાંતિ પ્રાપ્ત થતી નથી. મનને મારવાનું નહીં, પણ એને સમજીને વાળવાનું ક્યારે ગોઠવીશું ?
વિવેક said,
July 29, 2008 @ 2:29 AM
સુંદર કાવ્ય અને આ ઝેન કથા પણ એવી જ સરસ લાગી…
mahesh Dalal said,
July 29, 2008 @ 7:18 AM
વિચારતા કરી મૂકે.. સુન્દર રચના ..
Pravin Shah said,
July 29, 2008 @ 12:00 PM
…..એમ કંઈ મનનું પાત્ર ઢંકાતું નથી.
કવિતા સાવ નાની છે, પણ બોધની એક આખે આખી પરબ.
આભાર ધવલભાઈ, આવી સુંદર રચના આપવા બદલ.
DILIPKUMAR K.BHATT said,
July 29, 2008 @ 1:26 PM
ગઝલને ઊભીલીટીમા લખીશકાય તે આજે જાણ્યૂ૧.અદભૂત મઝા આવી ગઈ.
પંચમ શુક્લ said,
July 30, 2008 @ 5:37 AM
સુંદર કાવ્ય.
પ્રતિક ચૌધરી said,
August 31, 2008 @ 12:47 PM
કાવ્ય સાવ નાનું ને અર્થ બહુ લાંબો,
લખાણ સાવ ટુંકું ને વિચાર જાજો.
……..પ્રતિક ચૌધરી
shivani m. shah said,
August 31, 2011 @ 8:14 AM
મન કદાચ એક અક્શય પાત્ર જેવુ ચે. એમા જાત જાતના વિચારો આવ્યા જ કરે ચે. વિચારોનો
જથ્થો ખુબ વધિ જાય ત્યારે જાને મનરુપિ પાત્ર ઉભરાઈ જાય અને મનુશ્યના વ્યવહારનુ સમતોલન જાને કોઇ પન દિશામા નમિ જાય – વ્યક્તિ સમતોલન વધતે- ઓચે અન્શે ગુમાવિ બેસે. એ જો મનને વિચાર્-રહિત કરિ નાખે ( પાત્રને ખાલિ કરિ નાખે) તો મન પાચુ સમતોલ થઈ જાય અને વ્યક્તિ શાન્તિનો અનુભવ કરિ શકે. ખુબ ઓચા શબ્દોથિ રચાયેલુ અને ઘના
વિશાલ વ્યાપ વાલુ કાવ્ય !
There is an economy of words but the meaning is larger than life!
કવિતાના માધ્યમ પર કવિનિ શ હથોતિ ચે!
Anil Shah.Pune said,
October 5, 2020 @ 12:33 AM
ઉભરો મનમાં હતો ને
દુધની માફક ઉભરાય ગયું…
ગરમ હું નહોતો પણ
મગજમાં વલોપાત હતો,
જેમ દૂધ વેડફાય ગયું,
એમ શબ્દો મારા વેડફાઈ ગયા,
દોષ કોને આપવો,
કોઈ તોડ નથી..