કોઈની યાદ બારી બની ગઈ ‘નયન’
સાંજ જેવું ઝીણું ઝરમર્યા તે અમે
નયન દેસાઈ

લોકગીતોત્સવ: ૦૪ : લીલી લીંબડી રે, લીલો નાગરવેલનો છોડ

લીલી લીંબડી રે, લીલો નાગરવેલનો છોડ,
.            આજ મારે આંગણે રે,
.                    પ્રભુજી દાતણ કરતા જાવ,
દાતણ કેમ કરીએ રે? જાવું સીતાને દરબાર
સીતા એકલા રે, જુએ રામ લખમણની વાટ
લીલી લીંબડી રે, લીલો નાગરવેલનો છોડ,
.            આજ મારે આંગણે રે,
.                    પ્રભુજી ના’વણ કરતા જાવ

નાવણ કેમ કરીએ રે? જાવું સીતાને દરબાર
સીતા એકલા રે, જુએ રામ લખમણની વાટ
લીલી લીંબડી રે, લીલો નાગરવેલનો છોડ,
.            આજ મારે આંગણે રે,
.                    પ્રભુજી ભોજન કરતા જાવ

ભોજન કેમ કરીએ રે? જાવું સીતાને દરબાર
સીતા એકલા રે, જુએ રામ લખમણની વાટ
લીલી લીંબડી રે, લીલો નાગરવેલનો છોડ,
.            આજ મારે આંગણે રે,
.                    પ્રભુજી મુખવાસ કરતા જાવ
મુખવાસ કેમ કરીએ રે? જાવું સીતાને દરબાર
સીતા એકલા રે, જુએ રામ લખમણની વાટ

*

લોકગીતો એ સમાજનો આયનો છે. જે તે સમયના સમાજના લોક-લોકાચાર, રીત-રિવાજો અને કથા-કથાનકો, ભક્તિ-પૂજા લોકગીતોમાં સુપેરે ઝીલાયેલાં જોવા મળે છે.

(1) લગ્નપ્રસંગના માંગલિક ગીતો:

  1. વેવિશાળ વખતનાં ગીતો
  2. લગ્ન લખતી વેળાનાં ગીતો
  3. સાંજીનાં ગીતો (લગ્ન લખાયા પછી સાંજી=સંધ્યાએ ગવાતાં ગીતો)
  4. મંડપારોપણનાં ગીતો
  5. ચાક વધાવવાનાં ગીતો
  6. ગોતરડો ( ગોત્રજ ) ભરવાનાં ગીતો
  7. ઢોલ-પૂજનનાં ગીતો
  8. ફુલેકાનાં ગીતો
  9. પસ ભરવાનાં ગીતો
  10. ઉકરડી નોતરવાનાં ગીતો
  11. જડ વાહવાનાં ગીતો
  12. પીઠીનાં ગીતો
  13. વાનાનાં ગીતો
  14. પ્રભાતિયાં
  15. રાંદલનાં ગીતો
  16. જાનપ્રસ્થાનનાં ગીતો
  17. જોતર ઢાળાનાં ગીતો (જાન સાસરાના ગામના પાદરમાં બેસે તે)
  18. છાબનાં કે ગોળ ખાવાનાં ગીતો
  19. મોસળાનાં કે મામેરાંનાં ગીતો
  20. સામૈયાનાં ગીતો
  21. હસ્તમેળાપ-હથેવાળાનાં ગીતો
  22. જાન બાંધવાનાં ગીતો
  23. ચૉરી-સપ્તપદીનાં ગીતો
  24. શીખનાં ગીતો (માંડવો વધાવવાનાં ગીતો)
  25. જાન વળાવવાનાં ગીતો
  26. કન્યા વળામણાનાં ગીતો
  27. પોંખણાનાં ગીતો
  28. ઉકરડી ઉઠાડવાનાં ગીતો

(2) સીમંત-અઘરણીનાં ગીતો
(3) બાળ-હાલરડાં
(4) બડવા ને જનોઈનાં ગીતો
(5) મોળાકત (ગૌરીવ્રત)નાં ગીતો
(6) તુલસી વિવાહનાં ગીતો
(7) સૌભાગ્યવતી અને પ્રૌઢ સ્ત્રીઓનાં વ્રત-વરતુલાં
(8) નારીસમૂહના રાસડા
(9) ગરબા, માંડવડી વગેરે
(10) માંગલિક પ્રસંગનાં ધોળમંગળ
(11) શ્રમહારી ગીતો
(12) મૃત્યુ પછીનાં શોક અને પ્રશસ્તિનાં છાજિયાં
(13) આનંદપ્રમોદનાં બૌદ્ધિક ગીતો
(14) પુરુષસમૂહમાં ગવાતાં લોકગીતો વગેરે

  1. સલોકા
  2. ભજન, આગમ, પ્યાલા
  3. રામવળા, ચંદ્રવળા અને છકડિયાં
  4. ભરથરી-રાવળિયાના પ્રશસ્તિ રાસડા
  5. જોગી, રાવળિયાની આરણ્યું, સરજુ, સાવળ
  6. ગરબી અને માતાજીના ગરબા
  7. દુહા અને ગીતકથા
  8. ડીંગ, પાંચકડાં, પબેડાં અને ભરવાડની લાવણી
  9. ભડળપુરાણની અનુભવવાણી
  10. અબાવાણી-શ્રમહારી ગીત અને વર્ણક
  11. વડચડ, આપજોડિયાં અને હુડા
  12. ભવાઈનાં ગીતો

(પૂરક માહિતી: ગુજરાતનાં લોકગીતો – સં. ખોડીદાસ પરમાર)

6 Comments »

  1. દર્શના ભટ્ટ said,

    December 8, 2017 @ 6:15 AM

    ક્રમશઃ આ ગીત લયસ્તરો પર મળી જાય તો તો જલસા પડી જાય હો

  2. pragnaju vyas said,

    December 8, 2017 @ 6:53 AM

    અમે અને અનેકોએ અનેકવાર ગાયેલું આ મધુર લોકગીત માણીએ
    Lili Lebadi Re Lilo Nagar Vel No Chod.mp4 – YouTube
    Video for lili lemdi re lilo nagar youtube▶ 5:40

    Aug 6, 2011 – Uploaded by sakariyafilms
    Mix – Lili Lebadi Re Lilo Nagar Vel No Chod.mp4YouTube. Lili lamdi re lilo nagar – Duration: 13:11 …
    Lili lamdi re lilo nagar – YouTube
    Video for lili lemdi re lilo nagar youtube▶ 13:11

    Sep 20, 2016 – Uploaded by Chirag Darji
    DJ-3 -HA HA RE GHADULIYO CHADAVO RE GIRDHARI – KIRAN GADHVI – Duration: 2:47. Tirath …

  3. Chitralekha Majmudar said,

    December 8, 2017 @ 8:00 AM

    Good collection….”Mangalashtak” can be added in “Lagna na geeto” after “hastamelap”.

  4. Chitralekha Majmudar said,

    December 8, 2017 @ 8:20 AM

    Very good collection. Can “mangalashtak” be added in “lagna geeto” after ” hasta melap”?

  5. મનસુખલાલ ગાંધી said,

    December 9, 2017 @ 12:49 AM

    બહુ સુંદર..

  6. Neha Mehta said,

    December 10, 2017 @ 12:29 AM

    Sampurn vidhi sathe lagnageet nu
    Sahitya kya madi sake che ???

RSS feed for comments on this post · TrackBack URI

Leave a Comment